O Διαβήτης είναι μία πάθηση κατά την οποία η ποσότητα της γλυκόζης που υπάρχει στο αίμα είναι πολύ υψηλή διότι το σώμα δεν μπορεί να τη ρυθμίσει στα φυσιολογικά της επίπεδα.
Το σάκχαρο στο αίμα ρυθμίζεται από την ινσουλίνη, μία ορμόνη που παράγεται από το πάγκρεας. Η ινσουλίνη βοηθάει τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα μας να παραμείνουν σε σταθερά επίπεδα, εφόσον της επιτρέπει να εισέλθει μέσα στα κύτταρα και να χρησιμοποιηθεί από αυτά ως ενέργεια. Στα άτομα που έχουν διαγνωσθεί με διαβήτη, παράγεται είτε ελλιπής ποσότητα ινσουλίνης, είτε δε δουλεύει σωστά.
Υπάρχουν δύο κυρίως τύποι διαβήτη, αναλόγως τον τύπο διαβήτη και η κατάλληλη διατροφική προσέγγιση θα ακολουθηθεί.
Ο Διαβήτης τύπου 1 είναι ο τύπος διαβήτη κατά τον οποίο το ανθρώπινο σώμα δεν μπορεί να παράγει αρκετή ποσότητα ινσουλίνης και η οποία πρέπει να αντικατασταθεί συνήθως με ενέσιμη ινσουλίνη.
Ο Διαβήτης τύπου 2 είναι ο τύπος διαβήτη κατά τον οποίο το ανθρώπινο σώμα παράγει ακόμη ινσουλίνη αλλά όχι αρκετή, ή όταν η ινσουλίνη που παράγεται δε δουλεύει σωστά.
Κύριος στόχος και για τις δύο μορφές διαβήτη είναι η επίτευξη και διατήρηση καλών επιπέδων σακχάρου στο αίμα, όπως επίσης και η επίτευξη φυσιολογικών επιπέδων αρτηριακής πίεσης και σακχάρου στο αίμα, τα οποία θα μειώσουν τον κίνδυνο επιπλοκών που ενδεχομένως να προκύψουν από το διαβήτη μελλοντικά. Για τη ρύθμιση όλων αυτών των παραγόντων, προσοχή συνίσταται στη διατροφή και την άσκηση η οποία είναι απαραίτητη για τη σωστή αντιμετώπιση του διαβήτη. Το τελευταίο δεν αναστέλλει το γεγονός ότι και οι ασθενείς που έχουν διαβήτη δεν επιτρέπεται περιστασιακά να καταναλώνουν κάτι διαφορετικό από τις προτεινόμενες οδηγίες.
Διαβήτης τύπου 1
Εάν έχετε διαβήτη τύπου 1, καλό θα είναι να επισκεφθείτε το διαιτολόγο για να σας βοηθήσει να καταλάβετε την ισορροπία μεταξύ των υδατανθράκων που τρώτε και τις προτεινόμενες δόσεις ινσουλίνης. Αυτό θα σας βοηθήσει να ρυθμίσετε το διαβήτη σας πιο αποτελεσματικά. Με αυτό τον τρόπο θα μειώσετε επίσης τους μακροπρόθεσμους κινδύνους που εγκυμονεί η νόσος.
Διαβήτης τύπου 2
Ενημερωθείτε για το ποιά τρόφιμα περιέχουν υδατάνθρακα και τις μερίδες φαγητών. Οι οδηγίες που ακολουθούν θα σας βοηθήσουν να ρυθμίσετε το διαβήτη σας ώστε να επωφεληθεί στο σύνολο η υγεία σας.
- Να τρώτε τακτικά γεύματα-τουλάχιστον 3 γεύματα την ημέρα είναι απαραίτητα συμπεριλαμβανομένου του πρωινού.
- Συμπεριλάβετε κάποια ποσότητα υδατανθράκων στο γεύμα σας, κυρίως τρόφιμα με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη σε κάθε γεύμα.
- Στοχεύστε στην κατανάλωση τουλάχιστον 5 μερίδων φρούτων και λαχανικών ημερησίως.
- Καταναλώστε λιπαρά ψάρια, σαρδέλες, σολομό και σκουμπρί τουλάχιστον 2 φορές την εβδομάδα.
- Αποφύγετε ποτά και αναψυκτικά υψηλά σε ζάχαρη.
- Καταναλώστε λιγότερο συχνά υψηλά σε λιπαρά τρόφιμα, και ιδιαίτερα αυτά που είναι υψηλά σε κορεσμένα λίπη.
- Καταναλώστε λιγότερο αλάτι και τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε αυτό.
Ρύθμιση βάρους
Περιττό βάρος ιδιαίτερα στην περιοχή της μέσης σας, μπορεί να δυσκολέψει στη ρύθμιση του διαβήτη. Η απώλεια βάρους δεν είναι μία εύκολη υπόθεση, αλλά οι μελέτες δείχνουν ότι ακόμη και μία μείωση των 5-10% του αρχικού βάρους μπορεί να αποφέρει σημαντικά οφέλη στην υγεία. Σταδιακή μείωση βάρους ½ έως 1 κιλού την εβδομάδα είναι το πιο αποτελεσματικό. Ενδεχομένως να χρειαστείτε κάποιες ειδικές οδηγίες για τη ρύθμιση των φαρμάκων που παίρνετε σε περίπτωση που κάνετε αλλαγές στον τρόπο διατροφής σας και για την άσκηση που κάνετε.
Φρούτα και λαχανικά
Η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών νοσημάτων, του εγκεφαλικού και ορισμένων μορφών καρκίνου. Αντίθετα με τι είναι γνωστό στο ευρύ κοινό, οι διαβητικοί μπορούν να καταναλώσουν όλα τα είδη φρούτων, αρκεί να μην καταναλώνονται σε μεγάλες ποσότητες, παραδείγματος χάρη πάνω από μία μερίδες κάθε φορά, διότι θα ανεβάσει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Για το λόγο αυτό είναι απαραίτητο να γνωστοποιηθεί τι είναι μία μερίδα. Η παρακάτω λίστα θα σας βοηθήσει:
- Φυσιολογικό μέγεθος ενός φρούτου: 1 μήλο, 1 πορτοκάλι, 1 μπανάνα
- Δύο μικρά φρούτα π.χ. 2 βανίλιες, 2 μανταρίνια
- Μία χούφτα σταφύλια ή 1 φέτα πεπόνι ή καρπούζι
- Ένα μικρό ποτήρι χυμός χωρίς προσθήκη ζάχαρης
- 2-3 κουταλιές της σούπας βραστά λαχανικά ή 1 μικρό μπολ πράσινη σαλάτα
Λιπαρό ψάρι
Τα ωμέγα 3 λιπαρά οξέα τα οποία βρίσκονται στα λιπαρά ψάρια προσφέρουν ποικίλα οφέλη στην υγεία αλλά ειδικότερα στην καρδιά. Οι διαβητικοί διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης καρδιαγγειακών νοσημάτων, γι’ αυτό συνίσταται η κατανάλωση 2 μερίδων την εβδομάδα. Λιπαρά ψάρια είναι η πέστροφα, η ρέγγα, οι σαρδέλες, το σκουμπρί και ο σολομός. Συμπληρώματα ωμέγα 3 λιπαρών οξέων συνήθως δεν προτείνονται, αλλά προτιμότερο είναι να μιλήσετε στον ιατρό σας ή το διαιτολόγο σας προτού τα αρχίσετε.
Ζάχαρη
Δεν είναι απαραίτητο ούτε και εφικτό να ακολουθήσετε μία διατροφή χωρίς καθόλου ζάχαρη. Επιλέξτε τρόφιμα και ποτά χαμηλά σε ζάχαρη όπου δύναται. Η ποσότητα ζάχαρης στα νόστιμα φαγητά δεν είναι πάντα σημαντική. Οι γλυκαντικές ουσίες είναι χρήσιμες για αυτούς που πρέπει να περιορίσουν τη ζάχαρη, όπως είναι η ομάδα των διαβητικών που προσπαθούν να χάσουν βάρος.
Λίπη
Το λίπος είναι ιδιαίτερα υψηλό σε θερμίδες για αυτό λοιπόν καταναλώνοντας λιγότερα λιπαρά θα σας βοηθήσει να χάσετε ευκολότερα βάρος. Κορεσμένα λίπη που βρίσκονται στις πίττες, το βούτυρο, τα λιπαρά κρέατα και τα πλήρες γαλακτοκομικά προϊόντα όπως και το τυρί συνδέονται συχνά με τα καρδιαγγειακά προβλήματα, γι’ αυτό καταναλώστε τα παραπάνω τρόφιμα όσο το δυνατόν λιγότερο. Αντικαταστήστε τα με πιο άπαχα κρέατα και χαμηλότερα σε λιπαρά προϊόντα της ίδιας κατηγορίας, όπως επίσης και με μονοακόρεστα λιπαρά οξέα όπως
το σησαμέλαιο, το ελαιόλαδο και μαργαρίνες που φτιάχνονται από αυτό.
Αλάτι
Η συνιστώμενη δόση αλατιού την ημέρα είναι 6 γραμμάρια ημερησίως. Συσκευασμένα προϊόντα και κονσέρβες τείνουν να έχουν περισσότερο αλάτι. Επιλέξτε φρέσκα τρόφιμα και προτιμήστε το μαγείρεμα στο σπίτι. Μειώνοντας το αλάτι στη διατροφή σας, η ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης μπορεί να επιτευχθεί ακόμη πιο εύκολα, όπως και η μείωση καρδιαγγειακών νοσημάτων, εγκεφαλικού και κάποιων τύπων καρκίνου.
Οινόπνευμα
Το οινόπνευμα επιτρέπεται στη διατροφή των διαβητικών αρκεί να καταναλώνεται με μέτρο και πάντα με γεμάτο στομάχι. Για τις γυναίκες συνίσταται η κατανάλωση 2 μονάδων ημερησίως και για τους άντρες 3. Ένα μικρό ποτήρι κρασί είναι συνήθως 1+1/2 μονάδα, ενώ 1 ποτήρι μπύρα είναι περίπου 1 μονάδα, 25ml οινοπνευματωδών ποτών είναι συνήθως μία μονάδα.
Μην ξεχνάτε ότι το οινόπνευμα είναι υψηλό σε θερμίδες γι’ αυτό και πρέπει να καταναλώνεται με προσοχή εάν προσπαθείτε να χάσετε βάρος.
